Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2014

  Τα συναισθήματα στο νηπιαγωγείο μας.

               Κριτήρια επιλογής
 Οι σημερινές επιστημονικές παραδοχές που αφορούν την συναισθηματική νοημοσύνη υποστηρίζουν α) πως η επιτυχία στη ζωή δεν είναι απαραίτητα συνάρτηση του δείκτη νοημοσύνης του, αλλά της ικανότητας για αυτογνωσία,αυτοπεποίθηση,αυτοέλεγχο, ενδιαφέρον και κατανόηση 
 β)πως τα κυκλώματα του εγκεφάλου σχηματίζονται από την παιδική κιόλας ηλικία όπου αναπτύσσονται τέτοιες δεξιότητες.
γ) πως τα συναισθήματα επηρεάζουν την ανάπτυξη του ατόμου,  επιδρούν στη μάθηση καθορίζουν τη συμπεριφορά και παίζουν καταλυτικό ρολό στις
διαπροσωπικές σχέσεις και στην δημιουργία της εικόνας εαυτού. ( Colemman ).
δ) Το πρόγραμμα που διατρέχουμε <<βήματα για τη ζωή>>.


                              Στόχοι του προγράμματος.
1.Να  αναγνωρίζουν τις καταστάσεις που εγείρουν συναισθήματα
2.Να συμπεραίνουν τις αιτίες των παραπάνω καταστάσεων, καθώς και τις συνέπειες
συγκεκριμένων συναισθηματικών αντιδράσεων.
3. Να κάνουν χρήση συναισθηματικής γλώσσας για την περιγραφή των προσωπικών
συναισθηματικών εμπειριών και για την αποσαφήνιση των συναισθηματικών
εμπειριών των άλλων
4. Να αναγνωρίζουν ότι οι συναισθηματικές εμπειρίες των άλλων μπορεί να διαφέρουν από
τις δικές μας.
5.Να συνειδητοποιήσουν  στρατηγικές ρύθμισης του συναισθήματος.
6.Να αναπτύξουν  γνώση για τους κανόνες έκφρασης των συναισθημάτων.
7. Να αναπτύξουν γνώση για το πως μπορούν να συνυπάρχουν διαφορετικά συναισθήματα.
8.Να αποκτήσουν σταδιακή κατανόηση σύνθετων κοινωνικών συναισθημάτων και συναισθημάτων που
σχετίζονται με αυτοσυνειδησία.

ΠΗΓΕΣ
Κακαβούλης, Α. (1997). ό.π., σσ. 123-126.
Κακαβούλης, Α. (1997). ό.π., σσ. 141-152.
Χατζηχρήστου, Γ. Χ. (2004). ό.π., τ.6 σσ. 13-14.
Κακαβούλης, Α. (1997). ό.π., σσ. 153-156.
Σταύρου, Σ. Λ. ( ). Κατανόηση και βιωματική προσέγγιση συναισθημάτων, σ.26.
Denham, 1998: 59)
Mουσείο συναισθημάτων
Βήματα για τη ζωή.

                                     Επεξεργασία του θέματος.

Στο παρόν θέμα θα ασχοληθούμε με τα πέντε βασικά συναισθήματα,την έκφρασή τους ,την αναγνώρισή τους και θα αφήσουμε την διαχείρισή τους <<στα βήματα για τη ζωή>>.
Η θεματική αυτή ενότητα είναι συνδεδεμένη  με τα <βήματα>.

           Δημιουργία καταστάσεων που εγείρουν συναισθήματα.
 Από την άφιξη ενός καινούριου παιδιού, της Βαλεντίνας, στην ομάδα μας, παίρνουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τα συναισθήματα  που νοιώθει αλλά και που εμείς, οι υπόλοιποι νοιώσαμε.

Από τα βήματα για την ζωή η δραστηριότητα. Τα παιδιά πρόθυμα θέλουν να την στηρίξουν και η Βαλεντίνα επιλέγει τον μέντορά της.

 
                      Μιλάμε για την λέξη <νοιώθω>
   Όσα βιώνουμε όταν λέμε πως νοιώθω έτσι, τα λέμε συναισθήματα.
Τα παιδιά περιγράφουν καταστάσεις που τους δημιουργούν συναισθήματα. Έχουν  ένα αρχικό λεξιλόγιο.
 
             Παιχνίδια ρόλων.
Τα παιδιά βοηθούνται να μπουν σε ένα ρόλο με την χρήση μιας κονκάρδας.(Βήματα για τη ζωή). Μερικές από τις δικές μας παρακάτω.







τα παιχνίδια αφορούν ικανότητες στην σανίδα, την μπάλα τα ρόλλερς και φιλοφρονήσεις γι' αυτές .







Τι άραγε συζητούν δυο φίλες που συναντώνται στα ψώνια; Τι νοιώθουν;




Σκηνές στο κομμωτήριο.



Συναισθήματα στο ιατρείο!
















        Ο καιρός εγείρει συναισθήματα!  27-1-2014 και έχουμε χιόνι!
     (Δεν θέλαμε να αφήσουμε ανεκμετάλλευτο το καιρικό φαινόμενο, αλλά δεν θέλαμε να αφήσουμε και το θέμα που τρέχαμε).
  Δημιουργούμε ιστορίες με χιονανθρώπους. Συζητάμε για τις πιθανές αιτίες των συναισθημάτων τους. Μοιράζουμε ρόλους για να παίξουμε τις υποθέσεις μας.
Φτιάχνουμε χιονανθρώπους αποδίδοντας στο έργο μας το συναίσθημά τους.





































 

    Τα παιδιά εκφράζουν καταστάσεις που τους προκαλούν χαρά.

Καταγράφουμε τις εμπειρίες τους. Ζητούμε να επιλέξουν κάποιες για να τις παίξουμε.



τα παιδιά αποδίδουν το συναίσθημα της χαράς με την <γλώσσα> του σώματος.



Η δημιουργία μιας χαρούμενης ιστορίας με ζωάκια από τα παιδιά, είναι μια διαφορετική έκφραση αυτού του συναισθήματος.


 Οι ομάδες αποδίδουν με ζωγραφική την χαρά!














 

Το αντίθετο της χαράς συναίσθημα και μια απαγγελία

                            Βρες ένα τίτλο.


Δεν θέλω να παίξω
ούτε να τρέξω
και να χορέψω.

Βαριά έχω χεράκια
βαριά ποδαράκια
με δάκρυ γεμίζουν
τα δυο μου ματάκια!

Μα τι είναι τώρα
αυτό που συμβαίνει
κι’ οι φίλοι μου όλοι
μου φαίνονται ξένοι;
(σταματά η απαγγελία και ζητούμε απ’ τα παιδιά να βρουν ένα τίτλο. Να μιλήσουν για αυτό που άκουσαν.
Έχει λύπη, είπαν, είναι πολύ λυπημένος και φυσικά μίλησαν για δικές τους παρόμοιες εμπειρίες).
Πώς θέλω αλήθεια
η λύπη να φύγει!
Τα μάτια σκουπίζω,
βαθιά αναπνέω
κι’ είναι κοντά μου
φίλες και φίλοι!

           Εικαστική δημιουργία με έμπνευση από το ποίημα.

 

 




































Οι εργασίες των ομάδων συνθέτουν ένα έργο τέχνης.<<Η λύπη>>.








     Από την δραματοποίηση του ποιήματος.
 

















Τα παιδιά μιλούν για καταστάσεις που τους προκαλούν λύπη.

















                    Το λελέκι και οι φίλοι του.
Απ’ τον Η.Υ. και τον μικρό αναγνώστη ακούμε την θαυμάσια ιστορία της Β. Ψαράκη.
Τα παιδιά μιλούν για τα συναισθήματα του μικρού πελαργού.
Ενισχυμένο το συναισθηματικό τους λεξιλόγιο. Κάνουν παρατηρήσεις και προσομοιώνουν με παρόμοια δικά τους βιώματα.
Αποδίδουν με την δική τους έκφραση την λύπη του πελαργού!






Τα προσωπάκια της λύπης, για τον πίνακα: <πως
 νοιώθω σήμερα>.









                       Επεξεργασία ιστοριών:<Δεν σε έχω φίλη>,

 < Ευχαριστώ, συγνώμη, σ' αγαπώ!>

 





Καταγραφή των απόψεων των παιδιών για τις λέξεις που πληγώνουν.











                                              Τα κλειδάκια της αγάπης.

Μια κατασκευή για τις τρεις μαγικές λεξούλες:

Η κ. Χαρά.Πίσω από την μάσκα τα παιδιά μιλούν για την κατάσταση που τους έγειρε το συναίσθημα!



Δεν θα ήταν όλα τόσο όμορφα αν μας έλλειπε και η κ.Λύπη!

   

 

Μιλώντας για τα συναισθήματα της ημέρας, τοποθετούν την ανάλογη φατσούλα στο βάζο!

 Επεξεργασία του <φόβου>.

    Επιλέξαμε τον μεγάλο χνουδωτό.Η ανάγνωση της ιστορίας, ξεκλειδώνει το συναίσθημα και η συζήτηση φτάνει στην περιγραφή δικών τους εμπειριών.


















        Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον φόβο.


Πραγματικά έργα τέχνης αυτές οι δημιουργίες!



































 Καταγράφουμε τους τρόπους που βρίσκουν να αντιμετωπίσουν
φοβικές εμπειρίες.
















Τα παιδιά ζωγραφίζουν τους φόβους τους, τσαλακώνουν ποδοπατούν τα χαρτιά, τα κάνουμε ένα κουβάρι και το φυλακίζουμε. Ατρόμητος φρουρός  ο δράκος που δεν πρόκειται να τους επιτρέψει να δραπετεύσουν.





                                        Επεξεργασία του συναισθήματος του θυμού.






Καταγράφουμε τις καταστάσεις που εγείρουν θυμό.
Τα παιδιά περιγράφουν τι ακριβώς τους συμβαίνει. Παρατηρούμε τις σωματικές αλλαγές στο συναίσθημα αυτό.
Συζητάμε για τις επιπτώσεις του............
 Ζητούμε από τα παιδιά να προτείνουν  διεξόδους.

Τώρα θα φτιάξουμε  ένα σπιτάκι από μια χαρτόκουτα. Θα το κάνουμε λουλουδένιο και σαν είμαστε θυμωμένοι θα πηγαίνουμε εκεί.(Από την ιστορία με τα τρία λυκάκια του Τριβιζά).Έτσι του έφυγε ο θυμός του Ρούνη....




                                           Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον θυμό και την ζήλια.








Έντονη η αλλαγή της έκφρασης! <Σπίθες> πετούν τα μάτια!








Δεν ωφελεί καθόλου την καρδιά μας, ο θυμός......








Δεν είμαι εγώ , ένα φεγγάρι είναι που ζηλεύει γιατί οι άλλοι έχουν καινούρια παιχνίδια!

Μια χαρά αντιλαμβάνονται τα παιδιά πως ο <πολιτισμός> δεν επιδοκιμάζει εκφράσεις ζήλιαςκαι φόρτωσαν τα συναισθήματα στα φεγγαράκια!

Τα <συναισθηματοφεγγαράκια>, η αφίσα μας για τα πέντε βασικά συναισθήματα.

      

 

 

 

 

 

Το κολάζ της Βαλεντίνας για τα πέντε βασικά μας συναισθήματα.


Αυθόρμητο έργο στην γωνιά των εικαστικών.

Η γάτα λυπάται γιατί δεν της επιτρέπουν να πιάσει το ψάρι!
Ο ποντικός χαίρεται γιατί δεν μπορεί να τον δει η γάτα.
Ο βάτραχος ζηλεύει γιατί δεν τον αφήνουν να πλατσουρίσει με το ψαράκι.
Ο σκύλος φοβάται την γάτα γιατί έχει σουβλερά νύχια και είναι μεγάλη!

 

      <<Πολλά είπαμε ψέματα>>, παραδοσιακό τραγούδι της Δόμνας Σαμίου.

 Αφήνουμε τα παιδιά να ακούσουν το τραγούδι.
Μας περιγράφουν πως ένιωσαν. Να μας περιγράψουν τι σωματικές αλλαγές που παρατήρησαν όταν το άκουγαν.- θέλαμε να χορέψουμε- να γελάσουμε πολύ δυνατά- παραδέχτηκαν τα περισσότερα.
Η γλώσσα του σώματος θυμήθηκαν.

΄     Εκφράσεις από το άκουσμα.


   

 

 

 

 

Τα βήματα για την ζωή θα  συμπληρώνουν σιγά σιγά τους στόχους που θέσαμε σ' αυτή την θεματική ενότητα.

Η ανάπτυξη των κοινωνικών και των συναισθηματικών δεξιοτήτων δεν έρχεται στα παιδιά φυσικά ως αποτέλεσμα της βιολογικής τους ανάπτυξης και ωρίμανσης αλλά επηρεάζεται άμεσα από το μαθησιακό τους περιβάλλον. (Joseph and Strain 2003).