Παγκόσμιες ημέρες.

1η Οκτωβρίου , αφιερωμένη στην τρίτη ηλικία.

Που είναι  ο παππούς με την μαγκούρα και η γιαγιά με τα χιονισμένα μαλλιά;

Έμειναν στα παραμύθια και στις θύμησες αυτών που πλησιάζουν την τρίτη ηλικία. Ο σημερινός

 παππούς σπάνια αφηγείται παραμύθια, η σημερινή γιαγιά διώχνει τα χιόνια απ' τα μαλλιά. Είναι διαφορετικές οι συνθήκες της δικής τους ζωής. Καλύτερες ή χειρότερες είναι ένα άλλο κεφάλαιο.

Αυτό που μένει πάντα ίδιο είναι η ανιδιοτελής αγάπη για τα παιδιά των παιδιών τους, η αδυναμία των γειρατιών και η μοναξιά!

Μ' αυτές τις σκέψεις δώσαμε ευκαιρίες στα παιδιά να μιλήσουν για  τους ηλικιωμένους που ξέρουν, για τον δικό τους παππού, για την δικιά τους γιαγιά, για τις δυσκολίες της ηλικίας τους και να κάνουν μια ζωγραφιά για να τους την χαρίσουν.

Η πρώτη αφόρμηση ήταν μια εικόνα που προσωπικά με είχε συγκινήσει.Χέρια δυο διαφορετικών ηλικιών που πραγματικά μιλάνε.......Έσπρωξαν τα παιδιά σε πάμπολλες υποθέσεις και άλλες τόσες προτάσεις. < Ένα σύγχρονο έργο τέχνης αυτή η φωτογραφία>, από το διαδίκτυο.

Η συζήτηση μας έφερε και στα εντελώς κοντινά πρόσωπα. Το ελάχιστο μια ζωγραφιά και μια υπόσχεση κρατημένη μέσα μας: Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε να απαλύνουμε την μοναξιά τους.

Για όσους δεν το γνωρίζουν, ένα βιβλίο για τον παππού και την γιαγιά, από τις εκδόσεις Κέδρος.

Για τους γονείς,

 αλλά και για μας που στην καθημερινότητα ξεχνάμε.

Ένα μήνυμα, ένα βλέμμα και οι προβληματισμοί μπαίνουν!

Αυτό σκεφτήκαμε όταν φτιάξαμε, κοντά στην είσοδο αυτή την ανάρτηση.

Στη μια, συμμετέχουν και τα χεράκια των παιδιών,στην άλλη είναι μόνο δική μας κατασκευή. Ωστόσο, θυμίζουμε: Russel!

Όταν συμμετέχουν τα παιδιά το αποτέλεσμα έχει άλλη αξία και καλύτερη αισθητική!

Στις συναντήσεις με τους γονείς μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς για συζήτηση;

 

     Το ανθρωπάκι του μήνα στο portfolio. Γιατί;

 

 *Το σχέδιο στο παιδί εξελίσσεται συγχρόνως με τη γλώσσα και τη γραφή και διανύει κάποια χαρακτηριστικά στάδια..Στην νηπιακή ηλικία περνούν από το μουντζούρωμα στο σχέδιο.

 Στην ανάπτυξη της ικανότητας για ιχνογράφημα των παιδιών παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες.

.Οι εσωτερικές αναπαραστάσεις.

.Οι επιδράσεις του περιβάλλοντος.

.Η ανάπτυξη των γνωστικών λειτουργιών.

.Πρώιμη εξοικείωση με το ιχνογράφημα.

.Πολιτισμικοί παράγοντες.(εντυπωσιάζομαι από τα χρώματα και τις συνθέσεις των παιδιών των παλλινοστούντων).

.Αντιληπτοκινητικές δεξιότητες του παιδιού.

.Το ταλέντο.( γι’ αυτό και κάποια παιδιά συνεχίζουν και στην εφηβεία να ευχαριστούνται από αυτό τον τρόπο έκφρασης και δημιουργίας).

Αυτά τουλάχιστον έχουν τεκμηριώσει οι ερευνητές και είναι η σημερινή επιστημονική παραδοχή.

 Τα πιο πάνω βοηθούν να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι μετρήσιμο σ’ αυτή την δραστηριότητα;  Ποια στοιχεία μας βοηθούν να δούμε την εξελικτική πορεία του νηπίου συνολικά; Ή ακόμη τι πρέπει να εντάξουμε στο πρόγραμμά μας;

Με προσεκτική παρατήρηση, έχοντας υπ' όψιν όλους τους πιο πάνω παράγοντες,

το ανθρωπάκι του μήνα θα μας δίνει πληροφορίες και για την ανάπτυξη των γνωστικών του λειτουργιών και για την ανάπτυξη των κινητικών του δεξιοτήτων και για  την προσέγγιση χωροχρονικών εννοιών, και για την εσωτερική, νοητική εικόνα που έχει για το ίδιο του το σώμα και  το πιο σημαντικό, θα μας δίνει την δυνατότητα να επαναξιολογούμε τι χρειάζεται να ξαναδουλέψουμε με το συγκεκριμένο παιδί.

   Θα συμπληρώσω το κειμενάκι με κάποια ονόματα ειδικών.

Karmiloff-Smith (1990), Goodman, Piaget, Dennis (1985), Case,

Freeman (1980).

 Μια από τις παρατηρήσεις του Freeman την αναφέρω ως ιδιαίτερης προσοχής για το θέμα μας και για τα συμπεράσματά μας:

 Υποστηρίζει πως το μέγεθος του κεφαλιού δεν πρέπει να συναρτάται ούτε με τις εσωτερικές αναπαραστάσεις ούτε με τη σπουδαιότητά του. Στην πραγματικότητα τα παιδιά σχεδιάζουν συνήθως πρώτα το κεφάλι χωρίς να προγραμματίζουν τη διάθεση αρκετού χώρου για μια οπτικά ορθή απεικόνιση του υπόλοιπου σώματος.(μήπως όταν προσεγγίσει έννοιες χώρου τα καταφέρνει καλύτερα σ' αυτή την εκτίμηση;)

 Αν ακόμη δεν σας έχω κουράσει, διαβάστε και μια παραδοχή της Karmiloff-Smith (1990, σ. 75), που συμπεραίνει γύρω από την εικαστική έκφραση των παιδιών: «Όπως συμβαίνει με τη γλώσσα, οι αλλαγές στη ζωγραφική είναι επίσης ενδογενώς κατευθυνόμενες και όχι μόνον υποκείμενες σε εξωτερικές επικοινωνιακές επιδράσεις».

Το παιδί αναζητεί τη δραπέτευση από τις ζωντανές, γνωστικές του εικόνες και από την απόδοση της καθημερινότητας, επιζητώντας την έκφραση και τη δημιουργία, ενός έργου αποκλειστικά δικού του, πέρα από την όποια ανάπτυξη των νοητικών του λειτουργιών και των αντιληπτικών του εικόνων. Έχει διαπιστωθεί, άλλωστε, ότι το ίδιο παιδί την ίδια χρονική στιγμή μπορεί να σχεδιάσει ένα πρόχειρο σκαρίφημα και ένα πιο ρεαλιστικό σχέδιο για το ίδιο αντικείμενο, ανάλογα με τις διαθέσεις της στιγμής ή ανάλογα με την αναμενόμενη από τους μεγάλους τεχνοτροπία. 

        Πηγές:

1. Ε.Crotti – A. Magni «Πώς ερμηνεύουμε τα παιδικά σχέδια- Η κρυφή γλώσσα των παιδιών», Εκδόσεις Καστανιώτη , Αθήνα 2003
2. Λ. Κακίση- Παναγόπουλου «Και όμως ζωγραφίζουν – η ζωγραφική των παιδιών και ο κόσμος τους», Εκδόσεις ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ , Αθήνα 2006
3.  Θρασύβουλου Μπέλα <το ιχνογράφημα ως μέσο διαγνωστικό της προσωπικότητας>, Εκδόσεις ηρακλειτος Αθήνα 1975 .