Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

    Ένα θέμα το οποίο αρκετά συχνά δουλεύεται το φθινόπωρο λόγω καιρού είναι το θέμα του νερού και συγκεκριμένα ο κύκλος του νερού. Έτσι κι εμείς, αν και ο καιρός δεν μας βοηθούσε, δουλέψαμε με τα παιδιά το θέμα αυτό.

    Ξεκινήσαμε με μια αναφορά στα καιρικά φαινόμενα και εστιάσαμε στη βροχή. Αναρωτηθήκαμε από τι φτιάχνεται η βροχή και πως βρέθηκε το νερό στον ουρανό. Αφού είδαν τα παιδιά ότι μάλλον δεν μπορούν να εξηγήσουν το φαινόμενο καταλήξαμε να φτιάξουμε ένα ιστόγραμμα στο οποίο καταγράφηκαν όσα τα παιδιά ήθελαν να μάθουν πάνω στο θέμα.

    Το θέμα αυτό, έδωσε την ευκαιρία να αναφερθούμε και σε κάποιο λεξιλόγιο με το οποίο τα παιδιά ήρθαν σε επαφή προσπαθώντας με τα πλαστικά γραμματάκια να αντιγράψουν λεξούλες.

    Το φαινόμενο της βροχής δεν είναι και τόσο απλό να το κατανοήσουν τα παιδιά. Γι αυτό, πέρα από το να το περιγράψουμε με λόγια κάναμε και το πείραμα της υγροποίησης των ατμών. Βράσαμε νερό και τα παιδιά είδαν το νερό να βγάζει υδρατμούς και δοκίμασαν να τους πιάσουν. Φυσικά κατάλαβαν ότι όταν πλησίαζαν, ενώ τα χέρια τους ήταν στεγνά, ξαφνικά τα ένιωθαν βρεγμένα. Επίσης, είδαν ότι ενώ το καπάκι που βάλαμε από πάνω ήταν στεγνό, μετά από  λίγη ώρα είχε από κάτω σταγονίτσες.

   Το είδαμε και σε συνολική εικόνα σαν φαινόμενο, προσθέτοντας σταδιακά τα βελάκια για να το ξεκαθαρίσουμε στο μυαλουδάκι μας όσο μπορούμε.

    Και μια και ασχοληθήκαμε λίγο με τα πειράματα, κάναμε με τα παιδιά και το πείραμα του Piaget για τη διατήρηση της ποσότητας. Ο παιδαγωγός αυτός υποστήριξε ( και δεν είχε άδικο) ότι τα παιδιά στην ηλικία αυτή,  αν βάλουμε την ίδια ποσότητα νερού σε ένα ψηλό και σε ένα χαμηλό ποτήρι, θα νομίζουν ότι το ψηλό έχει περισσότερο νερό από το χαμηλό. Δοκιμάσαμε λοιπόν, να μεταφέρουμε την ίδια ποσότητα νερού σε διάφορα σκεύη ώστε να καταλάβουν ότι δεν έχει σημασία το πώς φαίνεται αλλά το ότι η ποσότητα είναι ίδια. 

Βέβαια, για την κατανόηση του φαινομένου αυτού χρειάζεται και η απαραίτητη ωρίμανση του μυαλού του παιδιού και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας ακόμα δυσκολεύονται να συλλάβουν τέτοιες έννοιες.   

    Στην καλύτερη κατανόηση του φαινομένου του κύκλου του νερού, μας βοήθησε και το ποίημα του Ζ. Παπαντωνίου « Από πού είσαι ποταμάκι;». Λέγοντάς το πολλές φορές, το κάναμε και εικόνα 

και αφού έμαθαν τα παιδιά τα λόγια το κάναμε και δραματοποίηση με ένα παιδί να κάνει το ποταμάκι και τα υπόλοιπα να ρωτάνε..

- Από που είσαι ποταμάκι;

- Από κείνο το βουνό.

- Πώς τον λέγαν τον παππού σου;

- Σύννεφο στον ουρανό.

- Ποιά είναι η μάνα σου;

- Η μπόρα.

- Πώς κατέβηκες στη χώρα;

- Τα χωράφια να ποτίσω και τους μύλους να γυρίσω.

- Στάσου λίγο να σε δούμε ποταμάκι μου μικρό...

- Βιάζομαι πολύ να φύγω ν' ανταμώσω το γυαλό!

    Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του θέματος αυτού, χρησιμοποιήσαμε και αρκετά βιβλία ώστε να προκύψουν ωραίες συζητήσεις και τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα το θέμα μέσα από τις ενδιαφέρουσες ιστορίες.

    Για να δώσουμε όμως ζωντάνια στο θέμα έπρεπε να βάλουμε και ήχο. Δοκιμάσαμε λοιπόν πρώτα με το σώμα μας και μετά με τα μουσικά όργανα να αποδώσουμε τους ήχους της βροχής. Μιας ψιχάλας, μιας βροχούλας, μιας καταιγίδας με κεραυνούς, μιας θύελλας. Τα παιδιά παρόλο που τα μουσικά όργανα συχνά είναι ευκαιρία για φασαρία, απέδωσαν σωστά τα φαινόμενα και φτιάξαμε έτσι μια ηχοϊστορία.

    Και για να γυμναστούμε λιγάκι είπαμε να περάσουμε πάνω από το ποταμάκι διασχίζοντας μια γέφυρα με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά: περπατώντας κανονικά, μπουσουλώντας, κάνοντας κουτσό, προχωρώντας ανάποδα, στο πλάι και το ευχαριστηθήκαμε ιδιαίτερα.

    Προχωρώντας στη συνέχεια του θέματος, και θέλοντας να δούμε αν τα παιδιά κατανόησαν τις φάσεις που περνάει το νερό και που όλες μαζί τις ονομάζουμε κύκλο του νερού, τους δόθηκαν κάποιες εικόνες τις οποίες θα έπρεπε να βάλουν όχι μόνο στη σειρά αλλά και σε κύκλο βάζοντας και βελάκια.

Κάναμε την ίδια δουλειά και σε ατομική εργασία χρωματίζοντας, κόβωντας και κολλώντας τις εικόνες στη σωστή σειρά,

  αλλά και σε ομαδική εικαστική δημιουργία!!!

   Όμως ενώ θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε περισσότερο με το θέμα της βροχής, ο καιρός κάθε άλλο παρά βροχερός ήταν. Αντί λοιπόν να φτιάξουμε ομπρελίτσες, είπαμε να μάθουμε με ποιο τρόπο έφερναν οι άνθρωποι τον παλιό καιρό το νερό στο σπίτι. Μια από αυτές τις φθινοπωρινές λιακάδες πήγαμε έναν μικρό περίπατο στα "Κρύα Νερά", τις πηγές του χωριού μας και περάσαμε υπέροχα! Σκεφτήκαμε από που έρχεται και πώς καταλήγει το νερό εκεί, χορέψαμε και τραγουδήσαμε το παραδοσιακό τραγούδι "Ένα νερό κυρα- Βαγγελιώ" και παίξαμε τις σταγονίτσες.

Ήπιαμε νεράκι για να ξεδιψάσουμε και να ξεκουραστούμε και συνεχίσαμε το παιχνίδι...

  Και κάπου εκεί βρήκαμε την ευκαιρία να πειραματιστούμε για άλλη μια φορά και να διαπιστώσουμε ότι τα φύλλα επιπλέουν στο νερό ενώ οι πέτρες βυθίζονται. Και μάλιστα όσα επιπλέουν, παρασύρονται από το ρεύμα και ταξιδεύουν.

   Και κάπως έτσι, ζωγραφίζοντας τις εντυπώσεις μας από την εκδρομούλα φτάσαμε στο τέλος του θέματος...

  

¨Ένα παιδί μιλάει στο ποτάμι¨