2ο Νηπιαγωγείο Κρηνίδων

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΟΙ ΜΗΝΕΣ ΟΙ ΕΠΟΧΈΣ.........!

*μπορούμε να εξοικονομήσουμε χρόνο ή να χάσουμε να ξοδέψουμε ή να σπαταλήσουμε, όπως να κερδίσουμε ή να <σκοτώσουμε>. Αυτό όμως που κατά περίεργο τρόπο δεν μπορούμε, είναι να τον ορίσουμε. Goudsmit,S.A./CLAIBORNE.R.1970

Κριτήρια επιλογής του θέματος:

1. Η ανατολή του νέου χρόνου.

2. Η προσέγγιση των χρονικών εννοιών, είναι θεμελιώδες κομμάτι της γνωστικής ανάπτυξης του νηπίου.Ο <χρόνος>, είναι μια πολυσύνθετη έννοια, έχει υποκειμενική διάσταση και αρχίζει να προσεγγίζεται στην προσχολική ηλικία.

Στόχοι του προγράμματος:
1.Να προσεγγίσουν τις χρονικές έννοιες.
2.Να προσεγγίσουν την χρονική ακολουθία, αντιλαμβανόμενα την πορεία των γεγονότων με την σειρά που πραγματοποιήθηκαν.
3.Να προσεγγίσουν την διαδοχή ημέρας νύχτας- εποχών- χρόνων, και ίσως να καταφέρουν να προσεγγίσουν τον λόγο που ο χρόνος αποτελείται από διαφορετικές εποχές.
4.Να μάθουν να ονομάζουν τις εποχές και τους μήνες και να τους τοποθετούν σε σωστή σειρά.
Εποπτικό υλικό:
(Τα παιδιά προσεγγίζουν τις χρονικές έννοιες αρχικά με τις αισθήσεις. Παρατηρούν τις αλλαγές στον εαυτό τους και στο περιβάλλον τους-φυσικό και κοινωνικό.Αργότερα με την μνήμη ανακαλούν γεγονότα και μπορούν να κάνουν μελλοντικές εκτιμήσεις.
Επομένως τα ρούχα που φορούν ,η παρατήρηση της φύσης , του καθημερινού τους προγράμματος είναι ουσιώδες εποπτικό υλικό.
Ποιήματα και αφηγήσεις για τον χρόνο και τους μήνες.Έργα τέχνης και βιντεάκια από το διαδίκτυο.
* Δεν ξεχνάμε πως το θέμα μας αφορά μαθηματική εμπειρία,για αυτό έχουμε υπ' όψη τις σύγχρονες παραδοχές.

Η μαθηματική εμπειρία , όπως

και οποιαδήποτε άλλη εμπειρία , περνάει από μια σειρά αφαιρέσεων, θα αναφέρουμε την σειρά αυτή κατά Pamela Liebeck (1990,16).

Είναι η εξής:

Ε - εμπειρία με τα φυσικά αντικείμενα,

Μ - μιλιά, γλώσσα (προφορική κυρίως) η οποία περιγράφει αυτήν την εμπειρία,

ΕΙ - εικόνα η οποία αναπαριστά την εμπειρία,

Σ - σύμβολα γραπτά τα οποία γενικεύουν την εμπειρία.

Liebeck, P. (1990), How Children Learn Mathematics. A Guide for Parents and Teachers.

Επεξεργασία του θέματος.

Τα παιδιά βίωσαν την πρωτοχρονιά! Το καλωσόρισμα του καινούριου χρόνου δίνει ευκαιρία να μιλήσουμε για τον χρόνο.Τι σημαίνει όταν λέμε πως φέτος έχουμε το 2014; Η ιστορική μας γραμμή είναι ένα πολύ καλό σημείο αναφοράς.

Πόσο θα μείνει κοντά μας; Θα έρθει άλλος χρόνος αργότερα; Πως θα ξέρουμε πότε θα έρθει; πως θα μετρήσουμε όλο αυτό το διάστημα; Όλο αυτό τον χρόνο;

Αλήθεια πως μετράνε οι άνθρωποι τον χρόνο;

Ασφαλώς και πήραμε απαντήσεις:

Με το ρολόι, με τις μέρες, με τις βδομάδες, με τους μήνες, με τις εποχές....

Δραστηριότητες.

Επεξεργασία ποιήματος της Άννας Λαουτάρη.

Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα με την ποίηση και τον ρυθμό.Η διαθεματική προσέγγιση μας δίνει αυτή την δυνατότητα.

Απαγγέλλουμε το ποίημα. Το επεξεργαζόμαστε ρυθμικά. Συνθέτουμε μια δική μας μουσική και το τραγουδάμε. Φτιάχνουμε τους 12 μήνες με ρολά και προσπαθούμε να τους δώσουμε τα χαρακτηριστικά που ακούσαμε στο ποίημα. Τους βάζουμε στη σωστή σειρά.

Οι 12 μήνες. (Άννα Λαουτάρη).

Γενάρης χιονισμένος,

Φλεβάρης κουτσός.

Μάρτης γκρινιάρης.

Απρίλης ροδαλός.

Μάης χρυσομάης,

Ιούνιος θεριστής.

Ιούλιος αλωνάρης,

Αύγουστος φεγγαρολουστής.

Σεπτέμβρης με σχολείο.,

Οκτώβρης βροχερός,

Νοέμβρης κάνει κρύο,

Δεκέμβρης παγερός!

O Χειμώνας. Τα παιδιά χωρίζουν τους μήνες στις εποχές που ανήκουν.

Είναι χαρακτηριστική η έκφραση του Μάρτη!

Εντυπωσιακή η έκφραση του Φεγγαρολουστή, από την Βαλεντίνη.


Ο Σεπτέμβρης με την τσάντα για το σχολείο!

Τα παιδιά ασκούνται σε μαθηματικές δεξιότητες. Βάζουν τους μήνες στην σειρά. Ξεχωρίζουν τις εποχές και δείχνουν την χαρά τους για την δική τους δημιουργία.

Αριθμητικά επίθετα και μήνες.

Στο τρενάκι των γενεθλίων τοποθετούμε τα αριθμητικά επίθετα.1ος μήνας 2ος μήνας,..........και τελευταίος μήνας.Βρίσκουμε τον μήνα των γενεθλίων μας και μετρώντας από τον πρώτο αντιλαμβανόμαστε το αριθμητικό του επίθετο.


Τα παιδιά ταιριάζουν αριθμητικό και όνομα , ξεχωρίζουν τις εποχές και φτιάχνουν τον κύκλο του χρόνου.Οι κάρτες είναι από τις εικόνες του γνωστού βιβλίου.

Εικόνες από την δραματοποίηση των εποχών και των μηνών του χρόνου.

Οι μήνες της κάθε εποχής, επιλέγουν διαφορετική κίνηση.

Χαρακτηριστικό το Φθινόπωρο που προστατεύεται απ' την βροχή και τα φύλλα που πέφτουν!

Εδώ επιλέγουν κυκλική κίνηση, για να ανταμώσει ο Δεκέμβρης σαν τελευταίος μήνας τ' αδέρφια του.Οι μήνες του χειμώνα παίζουν με τις χιονονιφάδες! Οι μήνες της Άνοιξης γίνονται καλαθάκια γεμάτα λουλούδια.

Εικόνες για την αναπαράσταση των εμπειριών τους από τις εποχές.

Τα παιδιά που δραματοποίησαν το Φθινόπωρο, εκφράζονται και με την ζωγραφική.

Το καλοκαίρι μας αποδόθηκε από ομάδα προνηπίων.

Πρόσφατες οι γιορτές και η προσδοκία για το χιόνι, επηρέασαν το έργο!

Πιο μακρινή από άποψη εμπειρίας η Άνοιξη, ωστόσο οι διηγήσεις και η δραματοποίηση έδωσαν έμπνευση για την δημιουργία του έργου.

Τα παιδιά δίνουν χαρακτηριστικά των εποχών. Γράφουμε στον Η.Υ. τις λέξεις και κάνουν τις αντίστοιχες ομαδοποιήσεις.

Μια ομαδική εργασία του κλασικού τμήματος.

Ας παίξουμε με τις καινούριες λέξεις.

Εμπλουτισμός του λεξιλογίου μας για την έκφραση της καινούριας εμπειρίας.

Αφήγηση λαϊκού παραμυθιού<Ο Γιάννης και η Αργυρούλα>.

Χρόνια τώρα διηγούμαι στα παιδιά τον Γιάννη και την Αργυρούλα.Τρελαινόμουν από χαρά όταν μου το διηγιόταν ο παππούς μου. Με την ίδια χαρά το ακούν και τα παιδιά σήμερα από μένα.

Τα παιδιά εκφράστηκαν με ζωγραφική.

Είναι χαρακτηριστικές οι φορεσιές. Δεν είδαν εικόνες. Ήταν αφήγηση. Ωστόσο έχουν μάθει να ξεχωρίζουν το λαϊκό παραμύθι από το σύγχρονο.

Δραστηριότητες εμπέδωσης της διαδοχής των εποχών.

Με την παραδοχή πως η προσέγγιση των χρονικών εννοιών γίνεται αρχικά με τις αισθήσεις, παρακολουθούμε ένα βιντεάκι από το YouTube, <The tiny seed>, by Eric Carle.

Πέρα απ΄την διαδοχή των εποχών, μέσα απ' την ιστορία του σπόρου, τα παιδιά δέχονται τα ποικίλα μηνύματα της ιστορίας αλλά και της σπουδαίας εικονογράφησης!Είναι σε άλλη γλώσσα!
Μήπως η διαδοχή των εποχών δεν αφορά μόνο τον τόπο μας; Θέλουμε να το μάθουμε.

Η υπόσχεση είναι υπόσχεση!

Επεξεργαζόμαστε την ιστοριούλα. Είναι μια τρυφερή διήγηση με έκφραση πολλών συναισθημάτων αλλά και με εξέλιξη στο χρόνο.

Έκφραση ομάδας μετά την διήγηση.

Ατομική εργασία. Έκφραση από την διήγηση.

Τρυφερή η επίδραση. Έκφραση προνηπίου.

Ατομική εργασία- ο τροχός των εποχών.

Ας μιλήσουμε για το αύριο.

Καθισμένοι στην παρεούλα, μιλάμε για αυτά που θέλουμε να κάνουμε αύριο.

Πότε είναι το αύριο; Πως θα ξέρουμε ότι ήρθε; Περιμένουμε για τις απαντήσεις τους. Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για την διαδοχή ημέρας και νύχτας.

Γιατί νυχτώνει; Που κρύβεται ο ήλιος; Σ' όλη την γη συμβαίνει το ίδιο;
Δίνουμε έμφαση στην σημαντικότητα του ήλιου.

Να πειραματιστούμε!

1. Ας ζωγραφίσουμε την θέση του ήλιου σε κάποιες ώρες της ημέρας.

Tα παιδιά στην αυλή παρατηρούν την θέση του ήλιου σε δυο διαφορετικές ώρες. (Είναι σημαντικά φωτεινότερος και πιο ψηλά το μεσημέρι. Δείχνουν και την πορεία του).

Η Βασιλική είναι προνήπιο.

Τα παιδιά του κλασικού τοποθετούν τις καρτέλες με την πορεία του ήλιου στην διάρκεια της ημέρας.

Στην παρεούλα συζητάμε για τις δραστηριότητές μας στη διάρκεια της ημέρας.Μια καινούρια ανακάλυψη φέρνει η κουβέντα!
Ο χρόνος, δηλαδή οι ώρες περνούν γρήγορα όταν περνάμε καλά. Και μας φαίνεται πως δεν περνούν γρήγορα, όταν δεν περνάμε καλά!
Ο χρόνος μας μπορεί να είναι προγραμματισμένος, όπως το κάθε μέρα πάω στο νηπιαγωγείο από τις 8:00 μέχρι τις 16:00, και ελεύθερος που μπορώ να πάω όπου θέλω!

κατασκευή για την κατανόηση διαδοχής ημέρας νύχτας.

Η λογοτεχνία στο οπλοστάσιό μας.

Επεξεργαζόμαστε μια ηλεκτρονική ιστορία: <Ο ήλιος που έχασε το δρόμο του>, της Ευριδίκης Αμανατίδου- εκδόσεις Σαΐτα.

(ηλεκτρονικά βιβλία για παιδιά σε pdf σε όποια μηχανή αναζήτησης έχετε)

Έκφραση των ομάδων μας, μετά την περιήγηση και την κουβέντα για την ιστορία.

Τα κίτρινα βατραχάκια, επιλέγουν διάφορες τεχνικές.
Ζωγραφική(κηρομπογιά-πουαντιγισμό-μαρκαδόρο),κολλάζ για να συμμετέχουν όλοι και να προλάβουν τον χρόνο!

Τα κόκκινα κερασάκια αρκέστηκαν στην ζωγραφική με μαρκαδόρο.

Τα κυματάκια μας! Ενδιαφέρον το λουλούδι που απ' την μια μεριά έχει μέρα και από την άλλη νύχτα! Όσο για το παγωτό 'αρχισε να λιώνει απ' τις τρέλες του μικρού ήλιου....

Χρονική ακολουθία με σημείο αναφοράς το <σήμερα>

Με σημείο αναφοράς το σήμερα τα παιδιά σειροθετούν χρονικά τις λέξεις(προχτές-εχθές-σήμερα-αύριο-μεθαύριο).

Ένας πίνακας που από δω και πέρα θα περιλαμβάνεται στις καθημερινές <ρουτίνες>

2. Η υδρόγειος σφαίρα είναι γνωστή στα παιδιά.

Η περιστροφή ,τους έχει συνεπάρει!

Ας δείξουμε και τα ημισφαίρια. Τα παιδιά ήδη γνωρίζουν τους πόλους.
*Bruner. Μεθοδολογία με πραξιακή αναπαράσταση-δραματοποίηση, μουσικοκινητικό παιχνίδι, κατασκευές προσομοίωσης-.

3.Τώρα ας το δραματοποιήσουμε. ένα παιδί είναι ο ήλιος και ένα παιδί που γυρίζει γύρω από τον εαυτό του και γύρω από τον ήλιο ,είναι η γη. Τα υπόλοιπα παιδιά φωνάζουν: <Μέρα >,κάθε φορά που το παιδί

έρχεται αντιμέτωπο με τον ήλιο και <νύχτα> κάθε φορά που το παιδί έχει γυρισμένη την πλάτη στον ήλιο.*φροντίζουμε να γίνεται αργά η περιστροφή γύρω από τον εαυτό του.

4. Κατασκευή κουκλοθεατρικής κούκλας για το παιχνίδι μας.

Η κ. Νύχτα.

Η κ. Ημέρα.

Πλάτη με πλάτη οι δυο κυρίες, δεν καταφέρνουν ποτέ να συναντηθούν, όσο κι αν είναι στενά συνδεδεμένες!

Τα παιδιά αυτοσχεδιάζουν διαλόγους των δυο κυριών.

Οι δυο κυρίες σε συνομιλία με τον ήλιο! (αυτοσχέδιοι διάλογοι από τα παιδιά του κλασικού).

Τα παιδιά πειραματίζονται με την χρήση φακού, ψάχνοντας τα μέρη που έχουν ημέρα.

Μετά την συζήτηση και το πείραμα, φύλο εργασίας.
Ήδη τα παιδιά γνωρίζουν την χρήση του χάρακα και αυτό τους ζητά η συγκεκριμένη εργασία. Εκφράζουν την εμπειρία τους από το πείραμα με τον φακό.

Η θέση του ήλιου δικαιολογεί το φωτισμένο μέρος της γης.

H τροχιά της γης γύρω από τον ήλιο είναι ελλειπτική. Ο άξονάς της έχει κλίση 23,5 μοιρών.
Αυτή η γνώση είναι βασική για μας τις ίδιες, για να μπορέσουμε να <διδάξουμε> τις αιτίες των εποχών.

Τα παιδιά παρατηρούν την αφίσα. Θα ανοίξει η συζήτηση για την περιφορά της γης γύρω απ' τον ήλιο.

Δραματοποιούμε με τα σώματά μας την ελλειπτική τροχιά της γης.

Σε μια προσπάθεια να γεφυρώσουμε τις αφηρημένες μαθηματικές έννοιες του χρόνου, με τις πιο ρεαλιστικές αναπαραστάσεις της γλώσσας, απαγγέλλουμε το ποιηματάκι που σκαρφιστήκαμε για χάρη της προσχολικής <αστροφυσικής>

Ο Μανώλης.(Γύρω-γύρω όλοι).

Τον Μανώλη παίζει η γη

με τον φοβερό της φίλο,

τον λαμπρότατο τον ήλιο!

-Φως και ζεστασιά αυτός;

Χάρισμά του, ας είναι τότε,

ο δικός μου ο χορός.

Στροβιλίζομαι με χάρη,

γέρνω και του κάνω νάζι,

με τον άξονά του δείχνω

που και πως θα με ζεστάνει!

Ο άξονας και η τροχιά μου,

είν’ τα δύο μυστικά μου

κι’ η σοφή η πονηριά μου!

Εκφράσεις από το ποίημα.

Στο Youtube, απολαμβάνουμε ένα βιντεάκι με την περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και κάνουμε και μια δραματοποίηση, προσπαθώντας να κρατήσουμε ελλειπτική την τροχιά μας.

Κατασκευή προσωμοίωσης.

Χαρτοπολτός για τον ήλιο και τη γη-τέμπερα και γκοφρέ χαρτί για την τροχιά.

Το φαγητό μας ,κάνει για μια κατασκευή προσομοίωσης. Αντιλαμβάνονται τον ρόλο του άξονα στην περιστροφή.

Τι θα γινόταν αν η γη δεν περιστρεφόταν ούτε γύρω από τον εαυτό της ούτε γύρω από τον ήλιο;

Η ίδια η δραματοποίηση και η προσομοίωση με το πορτοκάλι και τον ήλιο θα δώσει στα παιδιά την απάντηση.

Είναι μια γνώση βασική, γιατί τόσο η διαδοχή μέρας νύχτας όσο και η διαδοχή των εποχών έχει αιτία την περιστροφή της γης γύρω από τον ήλιο και γύρω από τον εαυτό της.

Μυθολογία και ήλιος.

1.Ο μύθος του Αίσωπου με τον βοριά και τον ήλιο.

2.Ο Φαέθων και το άρμα του.
Και οι δυο διηγήσεις επικουρούν τους στόχους μας, όσον αφορά την σημασία του ήλιου.

Τέχνη και εποχές.

Δεν θα παραλείπαμε τον Vivaldi! Ωστόσο και το καλαντάρι του Θαλασσινού συντρόφευσε την πορεία του προγράμματός μας!

O Eric Carle δίνει το δεύτερο ερέθισμα.( I see a song)

Ένα έργο τέχνης ακούγοντας τις τέσσερις εποχές του vivaldi.

Οι ατομικές εργασίες των παιδιών, τοποθετημένες όλες μαζί από τα ίδια, συνθέτουν το δικό τους έργο τέχνης. Είναι οι δικές τους <τέσσερις εποχές>

Το καλοκαίρι με κηρομπογιά και χαρακτική από την Ιουλία.

Φθινοπωρινός ουρανός, με την ίδια τεχνική από τον Αλκιβιάδη.

Το δειλινό με κηρομπογιά από τον Κώστα.

Ανοιξιάτικη αυγούλα, με τέμπερα από την Χριστίνα.

Μια κατασκευή για το συμβολικό μας παιχνίδι.

Οι επιστημονικές παρατηρήσεις τέτοιου είδους χρειάζονται τηλεσκόπια!

Ρολά και χαρτιά γκοφρέ και γλασέ και τα τηλεσκόπια έτοιμα!

Αξιολόγηση.

Οι ομάδες μας αποδίδουν τις προσεγγίσεις του θέματος και παρουσιάζουν τις εργασίες τους.

Οι απαντήσεις των παιδιών τώρα και η σύγκριση των ιστογραμμάτων μας -τι ξέρω-τι θέλω να μάθω, μας βοηθούν να αντιληφθούμε πόσο πλησιάσαμε τους στόχους μας.